Shoulder rehabilitation anno 2024: what’s new? I Evening Symposium

Naar aanleiding van een doctoraatsverdediging binnen de schouderrevalidatie onder promotorschap van Prof Ann Cools organiseert ACREHAB in samenwerking met het Schoudernetwerk Vlaanderen een avondsymposium over schouderrevalidatie. De co-promotor en de juryleden, allen experten binnen dit domein, zullen tijdens het avondsymposium een uiteenzetting geven over nieuwigheden binnen de schouderrevalidatie anno 2024 en bespreken de meest up-to-date informatie binnen hun eigen expertise. Het is een unieke gelegenheid om verschillende internationale experten samen te brengen op één klinisch relevant, maar ook wetenschappelijk ondersteund symposium.

Schouderpijn is een veel voorkomende klacht aan het bewegingsapparaat, met een hoge persoonlijke en gezondheidseconomische last. Herstelpercentages bij mensen met schouderpijn behandeld in de eerstelijn zijn slechts 50% of lager.

Proprioceptie is cruciaal voor de motorische controle van de bovenste ledematen en geeft sensorische feedback over de positie en beweging van de ledematen. In het revalidatieonderzoek ontbreken echter betrouwbare en valide instrumenten voor het meten van proprioceptiedeficits dewelke in verband worden gebracht met schouderblessures en postoperatieve aandoeningen. Clinici worden geconfronteerd met uitdagingen bij het beoordelen van proprioceptiedeficits en bij het definiëren van effectieve "proprioceptieve oefeningen". Dra. Amanda Ager introduceert de ‘Upper Limb Proprioception Reaching Test’ (PRO-Reach), een nieuw klinisch instrument dat gebruikt kan worden om de proprioceptie te evalueren en kwantificeren. Ze zal ook praktische richtlijnen en de nieuwste aanbevelingen geven omtrent oefentherapie en modaliteiten dewelke gebruikt kunnen worden om de proprioceptie van de schouder te verbeteren. Door gebruik te maken van de PRO-Reach tool en de voorgestelde revalidatiestrategieën, zijn clinici beter uitgerust om de proprioceptie van de bovenste ledematen en schouders te evalueren, meten en verbeteren, wat leidt tot betere resultaten in de schouderrevalidatie.

De belastingsprogressie om een optimaal klinisch resultaat te bereiken tijdens postoperatieve revalidatie na traumatische rotator cuff scheuren is onbekend, net als de biomechanische mechanismen van de supraspinatuspees en -spier na herstel. Daarom onderzocht dr. Birgitte Hougs-Kjaer in een gerandomiseerde gecontroleerde trial de effectiviteit van 12 weken post-chirurgische progressieve actieve oefentherapie versus gebruikelijke zorg voor traumatische rotator cuff scheuren. Schouderpijn, bewegingsbereik, kracht en structurele veranderingen in de schouder werden één jaar na de operatie geëvalueerd. De resultaten en implicaties van deze studie worden gepresenteerd door dr. Hougs-Kjaer.

Van de vele factoren die betrokken zijn bij het persisteren van musculoskeletale pijn is bekend dat een verstoorde slaap bijdraagt aan de ontwikkeling en instandhouding van de pijnklachten. Slaapstoornissen zijn een veel voorkomende comorbiditeit bij mensen met schouderpijn, waarbij schattingen suggereren dat tot 81,5% van de populatie met schouderpijn slaapstoornissen ervaart. Een slechte slaapkwaliteit en -kwantiteit kan het pijnniveau beïnvloeden, de pijntolerantie verlagen, inflammatie doen toenemen en het fysieke en cognitieve functioneren negatief beïnvloeden. Slaaptekort kan ook leiden tot stemmingswisselingen, waarbij studies aantonen dat een slechte slaapkwaliteit gepaard gaat met een hogere mate van depressie en angst bij mensen met chronische pijn. De vicieuze cirkel waarin slaapstoornissen en pijn elkaar verergeren, kan in de loop van de tijd leiden tot verergering van de klachten. Daarom is het identificeren en aanpakken van slaapstoornissen tijdens de behandeling cruciaal voor het begrijpen van de complexe wisselwerking tussen schouderpijn en slaapstoornissen, en voor het verbeteren van de behandeling van schouderpijn en de algehele levenskwaliteit. Prof. Liesbet De Baets zal een uitgebreid overzicht geven van hoe slaapproblemen pijnlijke schouderaandoeningen kunnen veroorzaken.

Toegang tot kinesitherapie voor rotator cuff-gerelateerde schouderpijn wordt vaak belemmerd door lange wachttijden. Om dit aan te pakken zijn nieuwe zorgmodellen onderzocht, waaronder groepsgebaseerde programma's en educatieve strategieën. Groepsprogramma's zijn kosteneffectief en verbeteren de sociale steun, maar zijn mogelijk minder effectief dan één-op-één kinesitherapie op maat van de patiënt. Het aanpassen van deze programma's op basis van uitgebreide evaluaties kan de effectiviteit verbeteren. Het educeren van patiënten over hun aandoening leidt tot beter zelfmanagement, een vermindering van de pijn en verbetering van het fysieke functioneren, hoewel de effecten vaak niet van klinisch relevant blijken te zijn. Een holistische benadering, waarbij rekening wordt gehouden met psychologische gezondheid en leefstijlfactoren wordt aanbevolen. Prof. dr. Jean-Sébastien Roy zal resultaten bespreken uit twee gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken naar de effectiviteit van deze strategieën.

De voertaal van dit symposium is Engels.

Leerdoelen:

1. De deelnemers hebben inzicht in een nieuwe methode om in de praktijk proprioceptie te evalueren;
2. De deelnemers hebben inzicht in de recente tendensen met betrekking tot de revalidatie na rotator cuff repair;
3. De deelnemers hebben inzicht in de rol van slaapproblemen in het kader van schouderklachten;
4. De deelnemers hebben inzicht in recente modellen voor de behandeling van rotator cuff gerelateerde schouderklachten.

Doelgroep:

Kinesitherapeuten, Arts-specialisten

Course description

As a result of a PhD-defense within shoulder rehabilitation under the supervision of Prof. Ann Cools, ACREHAB together with the Schoudernetwerk Vlaanderen is organizing an evening symposium on shoulder rehabilitation. The co-supervisor and the jury members, all experts within this field, will give a presentation on novelties within shoulder rehabilitation anno 2024 and discuss the most up-to-date information within their own field of expertise. It is a unique opportunity to bring different international experts together in a clinically relevant, but also scientifically based symposium.

Shoulder pain is a common musculoskeletal complaint, with a high personal and health economic burden. Recovery rates in people with shoulder pain treated in primary health care are reported to be only 50% or lower. The multidimensional nature of (chronic) shoulder pain, might underlie the low recovery rates.

Proprioception is crucial for upper limb motor control, providing sensory feedback on limb position and movement. However, rehabilitation research lacks reliable and valid tools for measuring proprioception deficits, which are linked to shoulder injuries and post-surgery conditions. Clinicians face challenges in assessing proprioception deficits and in defining effective "proprioceptive exercises". Dra. Amanda Ager will introduce the ‘Upper Limb Proprioception Reaching Test’ (PRO-Reach), a new clinical tool for assessing and quantifying proprioception deficits. She will also provide practical guidelines and the latest recommendations on exercises and modalities for the improvement of shoulder proprioception. Through the consideration of the PRO-Reach tool and suggested rehabilitation strategies, clinicians can be better equipped to assess, measure, and improve upper limb and shoulder proprioception, leading to improved patient outcomes in shoulder rehabilitation.

The load progression to reach an optimal clinical outcome during postoperative rehabilitation after traumatic full-thickness rotator cuff tears is unknown, and so are the biomechanical mechanisms of the supraspinatus tendon and muscle after repair. Therefore, dr Birgitte Hougs-Kjaer investigated the effectiveness of 12 weeks of progressive active exercise therapy versus usual care following surgery for traumatic full-thickness rotator cuff tears in a randomized controlled trial. Shoulder pain, range of motion and strength improvements and structural differences in the shoulder were evaluated one-year post-surgery. The results and implications of this study will be presented by dr Hougs-Kjaer.

Amongst many factors involved in the persistence of musculoskeletal pain, disturbed sleep is a known contributor to the development and maintenance of pain. Sleep disturbances are a common comorbidity in people with shoulder pain, with estimates suggesting that up to 81.5% of people with shoulder pain experience sleep disturbance. Poor sleep quality and quantity can influence pain levels, decrease pain tolerance, increase inflammation and impair physical and cognitive functioning. Sleep deprivation can also lead to changes in mood, with studies showing that poor sleep quality is associated with higher rates of depression and anxiety in people with chronic pain. The vicious cycle in which sleep disturbances and pain exacerbate each other can lead to worsening symptoms over time. Therefore, identifying and addressing sleep disturbances as part of a comprehensive treatment plan is critical for understanding the complex interplay between shoulder pain and sleep disturbances and for improving shoulder pain management and overall quality of life. Prof. Liesbet De Baets will provide a comprehensive overview of how sleep problems might drive painful shoulder conditions.

Access to physiotherapy for rotator cuff-related shoulder pain is often hindered by long waiting times. To address this, new care models, including group-based programs and educational strategies, have been explored. Group-based programs are cost-effective and enhance social support but may be less effective than one-on-one tailored physiotherapy. Customizing these programs based on comprehensive assessments can improve their effectiveness. Additionally, educating patients about their condition improves self-management, reduces pain, and enhances physical function, though it often falls short of clinical significance. A holistic approach, considering psychological health and lifestyle factors, is recommended. Prof. dr Jean-Sébastien Roy will discuss data from two randomized controlled trials on these strategies' effectiveness.

This symposium is held in English

Learning objectives:

1. Participants will have an understanding of a new method for evaluating proprioception in practice;
2. Participants will have an understanding of recent trends regarding the rehabilitation following rotator cuff repair;
3. Participants will have an understanding of the role of sleep problems in the context of shoulder pain;
4. Participants will have an understanding of recent models for the treatment of rotator cuff related shoulder pain.

Target audience:

Physical therapists, Physician-specialists